ШТО ПРАВЕЛА ПОЛИЦИЈАТА ВО ИЗМИНАТИТЕ ДВЕ ГОДИНИ И ВРЗ ОСНОВА НА КОЈ ЗАКОН?

“Утринава полицијата ја отпочна реализацијата на финалната фаза од  акцијата „Шпион“ која тече во изминатите две години. Приведени се 17 лица, а постојат сомненија за шпионажа, злосторничко здружување, уцена и измама, за инволвирани 22 лица. По три лица се трага, а од осомничените двајца веќе издржуваат казна затвор по друга основа.
Извршени се претреси во домовите на 17 лица, при што се одземени голем број компјутери, 27 лап-топови, досиеја, 32 мобилни телефони, мемориски картички, 16 парчиња огнено оружје, УСБ-стикови, обемна докуменатација и други видови документи. Од МВР потврдуваат дека се уште се вршат претреси. Во текот на утрешниот ден по поденесуванјето на кривицната пријава и изведувањето на осомничените лица пред истражен суд МВР ќе одржи дополнителна прес конференција.“

Што ни кажува ова известување:

1. полицијата привела одреден број луѓе.

2. полицијата две години истражувала (што подразбира и примена на посебни истражни дејствија).

3. полицијата претресувала и одзела предмети.

4. се уште не се поднесени кривични пријави ниту пак е инволвиран истражен судија.

Никаде во соопштението не се спомнува Јавното обвинителство ниту суд, ниту судски налог ниту правосудна полиција. На интернет страната на Јавното обвинителство не се спомнува овој случај. Случајот не се спомнува ниту на интернет страната на Основниот суд  – Скопје1.

Според Законот за полиција:

Член 14 –

Полицискиот службеник презема мерки што се однесуваат на гонење на сторител на казниво дело, само кога постојат основи за сомневање дека лицето е сторител на такво дело.

Основи за сомневање постојат кога Полицијата располага со сознанија кои врз основа на криминалистичкото и полициското знаење и искуство можат да се оценат како доказ за сторено казниво дело и вина на сторителот на тоа дело.

Кога постојат основи за сомневање за казниво подготвување или планирање или за извршување на кривично дело, Полицијата отвора криминалистичка обработка и презема мерки согласно со Законот за кривичната постапка.

Член 46 – лице може да се приведе врз основа на писмена наредба издадена од надлежен суд.

Според член 47 – Приведување без писмена наредба може да се изврши на лице:

1) чиј идентитет треба да се утврди;
2) за кое е распишана потерница;
3) затекнато во извршување на кривично дело за кое се гони по службена должност и
4) затекнато во извршување на прекршок со елементи на насилство.

Член 78 - 

Заради обезбедување на податоци и докази неопходни за успешно водење на кривичната постапка, кои на друг начин не можат да се соберат или нивното собирање би било сврзано со поголеми тешкотии, за кривични дела за кои е пропишана казна затвор од најмалку четири години и за кривични дела за кои е пропишана казна затвор до пет години за кои постои основано сомнение дека се извршени од страна на организирана група, банда или друго злосторничко здружение, Полицијата може да примени посебни истражни мерки согласно Законот за кривичната постапка или друг закон.

Во Законот за кривична постапка:

Според член 39 – Јавниот обвинител е тој кој ги гони сторителите на кривични дела. “Во предметите за кривични дела за кои гонењето се презема по службена должност, јавниот обвинител има право и должност да:
- ги насочува дејствијата на органите надлежни за откривање и пријавување на кривичните дела и на нивните сторители,
- предлага или да издава наредба за преземање на посебни истражни мерки, под услови и на начин определени со овој закон,
- донесува наредба и да спроведува истражна постапка,
- пронаоѓа, предлага и да обезбедува докази, под услови и на начин определени со овој закон, …“

Според член 41 - “Раководна улога на јавниот обвинител во предистражната постапка

(1) Заради остварување на функцијата на кривично гонење, јавниот обвинител раководи со предистражната постапка и ја има на располагање правосудната полиција.

(2) Јавниот обвинител може сам да го преземе секое дејствие потребно за откривање на кривичното дело и откривање и гонење на неговиот сторител за кое со закон е овластено Министерството за внатрешни работи, Финансиската полиција и Царинската управа.“

АКО ВО СЕВО ОВА НЕ БИЛ ВКЛУЧЕН ЈАВНИОТ ОБВИНИТЕЛ, ВРЗ ОСНОВА НА ШТО ДЕЛУВАЛА ПОЛИЦИЈАТА И КАКО ТОА РАБОТЕЛА СОГЛАСНО ЗАКОНОТ ЗА КРИВИЧНА ПОСТАПКА?

Во член 158 се дадени основите и постапка на лишување од слобода без налог на суд: “

(1) Лицето затечено во извршување на кривично дело за кое се гони по службена должност може да го лиши од слобода секој ако постои опасност од бегство за што веднаш се известува полицијата. Лицето лишено од слобода се задржува се до доаѓањето на полицијата, која мора за тоа веднаш да биде известена.

(2) Лице затечено во извршување на кривично дело е лице кое е забележано при вршење на дејствието на делото, односно лице кое непосредно по сторено кривично дело е затечено под околности кои укажуваат дека сторило кривично дело.

(3) Правосудната полиција може без одлука на суд да лиши од слобода и лице за кое постојат основи на сомневање дека сторило кривично дело за кое се гони по службена должност само ако постои опасност од одлагање, ако постои некоја од причините за притвор од членот 165 став (1) на овој закон, но е должна веднаш, а најдоцна во рок од шест часа од лишувањето од слобода да го изведат лицето пред надлежниот судија на претходната постапка и за тоа да го извести јавниот обвинител. За причините и за времето на лишувањето од слобода правосудната полиција го известува судијата на претходната постапка, за што составува службена белешка. Ако не е составена службена белешка, судијата на претходната постапка даденото известување ќе го внесе во записник.

(4) При лишувањето од слобода лицето веднаш ќе се запознае за причините за лишувањето од слобода и ќе се поучи за правата од членот 69 на овој закон веднаш или откако за тоа ќе се создадат услови.“

КОЈ ОД ОВИЕ УСЛОВИ Е ИСПОЛНЕТ ВО НАВЕДЕНИОТ СЛУЧАЈ?

Во Законот за кривична постапка постои цела глава во која се обработува постапката за примена на посебните истражни мерки (глава xIx).

Според член 252 посебни истражни мерки се:

“1) следење и снимање на телефонските и другите електронски комуникации во постапка утврдена со посебен закон;

2) следење и снимање во дом, затворен или заграден простор што му припаѓа на тој дом или деловен простор означен како приватен или во возило и влез во тие простории заради создавање на услови за следење на комуникации;
3) тајно следење и снимање на лица и предмети со технички средства надвор од домот или деловен простор означен како приватен;
4) таен увид и пребарување во компјутерски систем;
5) автоматско, или на друг начин, пребарување и споредување на личните податоци;
6) увид во остварени телефонски и други електронски комуникации,
7) симулиран откуп на предмети;
8) симулирано давање и примање поткуп;
9) контролирана испорака и превоз на лица и предмети;
10) користење на лица со прикриен идентитет за следење и собирање на информации или податоци;
11) отворање симулирана банкарска сметка и
12) симулирано регистрирање на правни лица или користење на постојни правни лица за собирање на податоци.“

Според член 256 орган овластен за наредување на посебните истражни мерки е: “

Мерките од членот 252 став (1) точки 1, 2, 3, 4 и 5 на овој закон по образложено барање на јавниот обвинител ги определува судијата на претходната постапка со писмена наредба. Мерките од членот 252 став (1) точки 6, 7, 8, 9, 10, 11 и 12 на овој закон ги определува јавниот обвинител со писмена наредба.“

Според член 258 орган овластен да ги спроведува овие мерки е “(1) Мерките од членот 252 на овој закон ги спроведува јавниот обвинител или правосудната полиција под контрола на јавниот обвинител.“

МЕНЕ МЕ ИНТЕРЕСИРА ШТО ПРАВЕЛА ПОЛИЦИЈАТА ВО ИЗМИНАТИТЕ ДВЕ ГОДИНИ? КОИ ИСТРАЖНИ МЕРКИ ГИ СПРОВЕДУВАЛЕ? ПО ЧИЈ НАЛОГ?

МЕ ИНТЕРЕСИРА ДАЛИ ПОЛИЦИЈАТА ГИ ИМА/ЛА ПОТРЕБНИТЕ ДОКУМЕНТИ ЗА ВОДЕЊЕ НА ИСТРАГА, ЗА ПРЕТРЕС, ЗА ЛИШУВАЊЕ ОД СЛОБОДА?

ЈАС ВО ИНФОРМАЦИЈАТА ДАДЕНА НА ОФИЦИЈАЛНАТА СТРАНА НА МВР НЕ ВИДОВ НИ ТРАГА ОД ПОСТОЕЊЕ НА ПОСТАПКА СПРОВЕДЕНА СОГЛАСНО ЗАКОНОТ ЗА КРИВИЧНА ПОСТАПКА. ВИДОВ САМО ДЕЛУВАЊЕ НА ПОЛИЦИЈА КОЈА СИ ПРАВИ ШТО САКА, КАКО САКА И КОЛКУ САКА.

СИГУРНО ГРЕШАМ. И СИГУРНО ВЕЌЕ УТРЕ ОД МВР ЌЕ ГИ ДАДАТ ЗАКОНСКИТЕ ОСНОВИ (ЧЛЕН ПО ЧЛЕН) НА СВОЕТО ДВЕГОДИШНО ДЕЛУВАЊЕ И НА ВЧЕРАШНИТЕ АКТИВНОСТИ (ПРЕТРЕСИ, ОДЗЕМАЊЕ ПРЕДМЕТИ И ПРИВЕДУВАЊЕ). И СИГУРНО ЌЕ СЕ ПОЈАВИ ТУКА НЕКАДЕ ЈАВНИОТ ОБВИНИТЕЛ КАКО КЛУЧНА ФИГУРА ВО ВАКВИ ПОСТАПКИ. И ПРАВОСУДНАТА ПОЛИЦИЈА СЕКАКО.

МНОГУ СЕ НАДЕВАМ. ЗАТОА ШТО АКО НЕ ГРЕШАМ ТОГАШ СМЕ ГО ОБРАЛЕ БОСТАНОТ.